دانلود تحقيق هيدروژئومورفولوژي حوضه آبريز رودخانه شانديز با تأكيد بر تغذيه دشت مشهد

پايان نامه هيدروژئومورفولوژي حوضه آبريز رودخانه شانديز با تأكيد بر تغذيه دشت مشهد+جداول ونمودار ها آپديت جديد

خلاصه

حوضه آبريز رودخانه شانديز (زير حوضه كشف رود در حوضه آبي قره قوم) بين عرض جغرافيايي 28 52 36- 14 36 و طول جغرافيايي 50 27 59- 4 59 در دامنه شمالي ارتفاعات بينالود واقع شده است اين منطقه از لحاظ سياسي جزء بخش طرقبه شهرستان مشهد در استان خراسان رضوي است.

آب وهواي محدوده مورد مطالعه نيمه خشك سرد با متوسط درجه حرارت بالاتر از8/8 درجه سانتيگراد با ميانگين بارش بيشتر از 356 ميليمتر بوده و پراكنش بارندگي در منطقه  زمستانه- بهاره مي باشد.

حوضه مورد مطالعه جز زون بينالود مي باشد كه بيشترين وسعت آن از سازنده هاي فيليت،شيل،ماسه سنگ سبز تا سياه رنگ سري مايان كه متعلق به ترياس فوقاني و ژوراسيك زيرين است تشكيل شده و از لحاظ تنوع ليتولوژيك انواع مختلف آذرين، دگرگوني و رسوبي در آن حضور دارد.

حوضه مورد مطالعه جز حوضه هاي كشيده مي باشد با متوسط ارتفاع 2114 متراست رژيم آبدهي آن تا حدود زيادي از جريان بارندگي تبعيت مي كند كه حجم رواناب سالانه آن16/40 ميليون متر مكعب است.

اين حجم قابل ملاحظه رواناب با حمل مواد رسوبي موجود در حوضه باعث به وجود آمدن پديده هاي هيدروژئومورفيك از جمله مخروطه افكنه شده است كه به عنوان مهمترين پديده هاي فرسايشي به شمار مي آيد كه از لحاظ آب زيرزميني حائز اهميت است رسوبات آن از راس مخروطه افكنه كه درشت دانه است به سمت قاعده ريزتر مي شود. رودخانه شانديز مهمترين منبع تغذيه كننده مخروطه افكنه مي باشد. از پديده هاي ديگر هيدروژئومورفولوژي مي توان ازتراس آبرفتي و مآندر ياد كرد.

در اين منطقه بعد خانوار حدود 4 نفر و تراكم نسبي78 نفر در هر كيلومتر مربع است. محصولات آن بيشتر گندم، جو، حبوبات، سيب زميني، گوجه فرنگي، خيار و محصولات باغي آن سيب (زرد، قرمز) گلابي، گيلاس، آلبالو، زردالو، گردو و هلو مي باشد. دامداري آن بيشتر سنتي كه دامهاي از قبيل گاوشيرده، گوسفند و بز را نگهداري مي‌كند.

به دليل داشتن تعداد زياد رستورانها كه به خصوص در فصل تابستان مورد توجه انبوهي از توريست واقع مي شود داراي آلودگي هاي مختلفي مي باشد.

 مقدمه

 آب منشأ حيات وتداوم بخش آن بوده وبدون آن هر حركت و تلاش درهرزمينه اي براي موجودات زنده عقيم خواهد ماند.در حال حاضر كمبود آب ومنابع آبي از اساسي ترين مسائلي است كه مسئولين و برنامه ريزان را به يافتن راه حلهايي براي رفع كمبود آن واداشته است.

ازآنجا كه كشورما ايران با وسعتي معادل000 /648/1 درنيمه جنوبي منطقه معتدله شمالي درمحدوده كمربند بياباني جهان واقع شده واز لحاظ ريزشهاي جوي وضعيت چندان مطلوبي ندارد لذا آب ازاهميت ويژه ايي بهره منداست.

از سوي ديگربا توجه به اين كه توليدات كشاورزي نياز به آب كافي داشته و بجزدرمناطق سلسله جبال البرز(كرانه هاي درياي مازندران)ودامنه غربي سلسله جبال زاگرس(مناطقي در غرب وشمال غربي)كشور كه داراي بارندگي نسبتاً زيادي است،دربقيه قسمتهاي كشوربارندگي اندك است،لذابخش اعظم كشورهمواره با كمبود آب مواجه بوده واين كمبود به صورت مانع بزرگي بر سرراه برنامه ريزهاي عمراني قرار دارد.مضافاً اين كه همين بارش كم درفصولي نازل مي شود(زمستان وبهار)كه به آب نيازي چندان نمي باشد. درچنين شرايطي براي جبران اين كاستي ها به بهره برداري هرچه بيشترازمنابع آب زيرزميني پرداخته مي شود.دراين زمينه نيزدراثراضافه برداشتهاي مكرر، منابع آب زيرزميني با عدم تعادل وبحران مواجه شده است.اين شرايط بحراني زنگ خطري است براي ما تا نحوه مديريت آب را ازوضع كنوني آن تغيير دارد وبا برقراري انقلابي نوين درمديريت منابع وذخاير آب،بدون آسيب رساني به محيط زيست ويا كاهش ميزان توليدات كشاورزي، با تلاش توام با فكروانديشه وهمكاري وهمفكري صادقانه،برنامه ريزي جديدي را پايه گذاري نمائيم تامشكل حياتي آب كشاورزي، صنعت وشرب جمعيتهاي شهري و روستائي به صورت اصولي و مدبرانه حل گردد.

در مناطق خشك ونيمه خشك جهان،مانند منطقه تحت مطالعه به دليل قلّت پوشش گياهي،وبارانهاي پر شدت ونيز وجود مواد هوازده زياد،طغيان رودها همواره مقاديرزيادي ازرسوبات هوازده را با خود تا پاي دامنه حمل نموده وبه صورت مخروطه افكنه رسوب مي دهند.در فضاهاي خالي بين دانه ايي اين رسوبات منفصل مقدار قابل توجهي آب به صورت آب زيرزميني باقي مي ماند.به اين ترتيب مخروطه افكنه ها جزو آن دسته ازپديده هاي ژئومورفيك به شمار مي آيند كه حاوي آب زيرزميني بوده و درمناطق خشك ونيمه خشك جهان حايز اهميت اند.

دراين پژوهش براي ملموس ترنمودن نقش مخروطه افكنه شانديز و حوضه مولد آن تاكيد مي شود تا بتوان به قابليتهاي آن كه ازجمله تامين آب نيز مي باشد،دست يافت وراهي دربرابرمديران و برنامه ريزي كشور گشود.

1-1بيان مسئله تحقيق (طرح مسئله) :

از آنجايي كه مخروطه افكنه شانديز به شهر مشهد نزديك است وداراي آب زيرزميني قابل توجهي بوده ودر تامين آب شرب دومين كلان شهر مذهبي جهان،يعني مشهد مقدس نقش داشته است دراثراضافه برداشت هاي مكررازآب زيرزميني با افت سطح آب وكسري مخزن شده وهمچنين بهره برداري چند جانبه از برخي پديده هاي هيدروژئومورفولوژي،مانند تراس رودخانه ها در نتيجه مسائل و مشكلاتي را به وجود آورده است كه مورد توجه اين تحقيق مي باشد.

فهرست مطالب

عنوان     صفحه

فصل اول  كليات                                       

مقدمه     3                     

1-1 بيان مسئله تحقيق (طرح مسئله)    4                                                                                                                                                         

2-1 ادبيات وسابقه تحقيق     4                     

3-1 اهداف تحقيق  5

4-1 فرضيه هاي تحقيق       5

5-1 روش وفرآيند تحقيق      6

6-1 منابع گردآوري اطلاعات            6

7-1 بيان محدوديتهاي عمده تحقيق       7

8-1 موقعيت منطقه تحت مطالعه        7

1-8-1 موقع رياضي           7

2-8-1 موقع نسبي  7

3-8-1 موقع سياسي            7

4-8-1 موقع زمين شناسي     7

5-8-1 موقع اقليمي 7

6-8-1 موقع آب شناسي       7

فصل دوم  ويژگى هاى اقليمى

مقدمه     13

1-2 جبهه هاي مختلف آب وهوايي تاثير گذار بر منطقه      13

2-2 داده ها وايستگاهها        14

3-2 دما وتغييرات آن          16

1-3-2 گراديان حرارتي       17

2-3-2 درجه حرارت ماهانه  17

4-2 بارندگي        19

1-4-2 برآورد بارندگي سالانه حوضه مورد مطالعه          19

2-4-2 رابطه بين ارتفاع و بارندگي     19

3-4-2 تغييرات ماهانه وفصلي بارندگي حوضه   20

5-2 برآورد تبخير  24

6-2 طبقه بندي اقليمي منطقه مورد بررسي        25

1-6-2 ضريب خشكي د ومارتن         26

2-6-2 اقليم نماي آمبرژه      27

فصل سوم  زمين شناسى-  ژئومورفولوژى

1-3 كليات زمين شناسي       30

1-1-3 زمين شناسي زون بينالود         31

2-1-3 سازنده هاي منطقه تحت مطالعه 35

2-3 كليات ژئومورفولوژي    38

1-2-3 مورفوتكتونيك وديناميك دروني           38

1-1-2-3 تكامل تكتونيكي؛زمين ساخت ورقي وچين خوردگي         39

2-1-2-3 شكستيگيها وگسيختگيها       39

1-2-1-2-3 تراس ها(راندگي ها)        40

2-2-1-2-3 چين ها وگسله ها            42

2-2-3 مورفوكليماتيك وديناميك بيروني          42

1-2-2-3 ديناميك ها ومواريث اقليمي پليئستوسن 43

2-2-2-3 مورفوديناميسم هولوسن        46

3-2-3 ليتومورفولوژي بينالود 47

فصل چهارم  خاك و پوشش گياهى

مقدمه     51

1-4 تيپ بندي خاك حوضه  51

2-4 پوشش گياهي  55

3-4 كاربري اراضي           57

1-3-4 اراضي زراعي        57

فصل پنجم  ويژگيهاى هيدروژئومورفولوژى

مقدمه     61

1-5 منابع آب سطحي          61

1-1-5 كليات حوضه آبريز رودخانه شانديز        61

2-1-5 ويژگي هاي هندسي و ژئومتريك حوضه  62

1-2-1-5 محيط حوضه       62

2-2-1-5 مساحت حوضه     62

3-2-1-5 طول حوضه        63

4-2-1-5 عرض حوضه      63

5-2-1-5 ارتفاع حوضه (پستي و بلندي)           67

6-2-1-5 شكل حوضه        71

7-2-1-5 شيب حوضه        74

8-2-1-5 تراكم زهكشي      74

9-2-1-5 زمان تمركز         74

10-2-1-5 آبراهه ها          75

3-1-5 رژيم رودخانه          77

4-1-5 برآورد وحجم رواناب(آورد سالانه)         78

2-5 منابع آب زير زميني     80

فصل ششم  پديده هاى هيدروژئومورفولوژيكى حوضه آبريز رودخانه شانديز

 مقدمه    82

1-6 مخروطه افكنه            82

1-1-6 موقعيت مخروطه افكنه           82

2-1-6 مساحت ومحيط        82

3-1-6 توزيع ارتفاعي         82

4-1-6 شيب         83

5-1-6 گرانولومتري ومورفوسكوپي رسوبات مخروطه افكنه ها        83

6-1-6 منحني هاي گرانولومتري مخروطه افكنه  84

7-1-6 جنس رسوبات مخروطه افكنه   84

2-6 تراسها          87

3-6 مآندر            88

فصل هفتم  نقش مخروطه افكنه در ايجاد پتانسيل آبى(كمى وكيفى) و تاثير پذيرى آن از رودخانه شانديز

1-7 آب سطحي در محدوده مخروطه افكنه         91

2-7 آب زيرزميني در مخروطه افكنه(كمي وكيفي)           91

1-2-7 قنات         91

2-2-7 چاه           91

1-2-2-7 دبي ويژه مخروطه افكنه      94

2-2-2-7 هيدروشيمي وكيفيت آب       94

1-2-2-2-7 طبقه بندي آب از نظر شرب          94

2-2-2-2-7 طبقه بندي آب از نظر كشاورزي     96

3-2-2-2-7 كنداكتيويته       97

4-2-2-2-7 كلر    97

5-2-2-2-7 نقشه ايزوپيز     99

6-2-2-2-7 هيدروگراف چاه وارزيابي آن          101

فصل هشتم  وضعيت اقتصادى- اجتماعى حوضه

مقدمه     105

1-8 وضعيت اجتماعي         105

1-1-8 تعداد وتوزيع جمعيت  105

2-1-8 خانوار وخانواده        106

3-1-8 تراكم جمعيت           107

1-3-1-8 تراكم نسبي          108

2-3-1-8 تراكم بيولوژيكي   108

4-1-8 تركيب جمعيت         108

5-1-8 سواد و آموزش         108

6-1-8 مهاجرت وعلل آن     109

2-8 وضعيت كشاورزي حوضه          109

1-2-8 دامداري     110

3-8 صنعت         110

4-8 خدمات          111

فصل نهم  نتيجه گيري و پيشنهادات

-نتيجه گيري و اثبات فرضيه 114

-اثبات فرضيه ها    115

پيشنهادات            116

منابع      117

فهرست جداول       صفحه

1-2 ايستگاههاى باران سنجى 15

2-2 درجه حرارت ماهانه درطي دوره شاخص آماري (51-1350 الي 85-1384 در ايستگاه زشك)            18

3-2 پراكندگى ماهانه بارندگى ايستگاه سرآسياب شانديز      21

4-2 پراكندگى فصلى بارندگى ايستگاه سرآسياب شانديز      22

5-2 پراكندگى ماهانه بارندگى حوضه مورد مطالعه شانديز  22

6-2 پراكندگى فصلى بارندگى حوضه مورد مطالعه شانديز  23

5-2 مقدار ماهانه و سالانه تبخير از تشت و سطح آزاد آب ايستگاه زشك         25

6-2 دومارتن        27

1-4 تيپهاى خاك منطقه تحت مطالعه   52

2-4 پوشش گياهى  55

1-5 مشخصات ارتفاعى       65

2-5 فركانس آلتى مترى       66

3-5 هيپسومترى كلاسيك     67

4-5 ويژگى هاى فيزيو گرافى 68

5-5 شاخص هاي ارتفاعي حوضه       69

6-5 ضرايب شكل حوضه شانديز       71

7-5 رواناب ماهانه و سالانه حوضه     78

8-5 آمار آبدهى متوسط سالانه و دبى ويژه         79

1-6 گرانولومترى نمونه هاى رسوب مخروطه افكنه شانديز 86

1-7 خصوصيات مصرفى و حجمى چاه 92

2-7 آناليز شيميايى چاههاى واقع در مخروطه افكنه شانديز  94

3-7 چاه پيزومترى مخروطه افكنه شانديز          103

1-8 جمعيت روستاهاي شانديز           106

2-8  تعداد وبعد خانوار        107

3-8جمعيت با سواد درحوضه شانديزسا ل 1385 109

4-8انواع محصولات كشاورزي در حوضه شانديز            110

فهرست شكل        صفحه

1-2       خطوط جريانى هوا 14

2-2       موقعيت ايستگاههاى انتخابى در منطقه  16

3-2       توزيع ماهانه دماى ايستگاه زشك        18

4-2       پراكندگى ماهانه بارندگى در حوضه شانديز        23

5-2       پراكندگى فصلى بارندگى در حوضه شانديز        24

6-2       اقليم نماى دومارتن  27

7-2       اقليم نماى آمبرژه    28

1-3       واحدهاى ساختمانى- رسوبى ايران       31

2-3       نقشه واحدهاى ساختمانى رشته كوه بينالود          41

3-3       قلمرو  و عوامل فرسايش ايران و(بينالود) در دوره هاى يخچالى         45

4-3       قلمرو وعوامل فرسايش ايران و(بينالود) در دوره هاى بين يخچالى و(عصر حاضر)         45

1-5     فركانس آلتى مترى حوضه      68

2-5     همبستگى بين بارندگى و رواناب در حوضه شانديز 79

1-6    فركانس آلتى مترى مخروطه افكنه شانديز 83

2-6   منحني هاي گرانولومتري مخروطه افكنه شانديز       85

1-7     درصد دبي مصارف مختلف چاه هاي شانديز         92

2-7    دياگرام طبقه بندى آب از نظر آشاميدن(شولر)        95

3-7  دياگرام طبقه بندي آب از نظر كشاورزي(ويلكوكس)   96

4-7  هيدروگراف چاه پيزومتري مخروطه افكنه شانديز      102

فهرست نقشه ها     صفحه

1-1تقسيمات سياسي جمهورﯼ اسلامي ايران      

2-1 موقعيت دشت مشهد در استان خراسان رضوي                                                               

3-1موقعيت رودخانه شانديز                                                      

1-3 زمين شناسي حوضه آبريز شانديز 34

2-3 ژئومورفولوژي            37

1-4 خاﮎ شناسي حوضه آبريز شانديز  54

2-4 پوشش گياهي حوضه آبريز شانديز 56

3-4 كاربري اراضي حوضه آبريز شانديز          59

1-5 سه بعدي حوضه          64

2-5 توپوگرافي حوضه آبريز شانديز    70

3-5 شيب حوضه   73

4-5 هيدروگرافي   76

1-7 منابع آب زيرزميني  مخروطه افكنه شانديز(چاه)        93

2-7 هم كنداكتيويته 1381 در محدوده مخروطه افكنه شانديز           98

3-7 منحني هاي ايزوپيز مخروطه افكنه شانديز   100

فهرست عكس ها    صفحه

1-4 مرتع            57

1-6 تراس           87

2-6 مآندر            88

3-6 تخريب باغات توسط مآندر          89