پايان نامه روانشناسي باليني

بررسي رابطه بين رضايت از زندگي با عزت نفس در بين زنان شاغل و خانه دار

فصل اول: كليات پژوهش

•           مقدمه

•           بيان مسئله

•           اهميت و ضرورت پژوهش

•           اهداف پژوهش

•           سوالات تحقيق

•           فرضيه هاي پژوهش

•           تعاريف نظري و عملياتي

مقدمه

اجتماع در گستره خويش متشكل از نهادهاي متعدد و كوچك و بزرگي است. يكي از عمده ترين نهادهاي اجتماعي كه جانشين ندارد خانواده است كه از ديرباز همزمان با خلقت بشر به شكل ابتدايي وجود داشته است.

به منظور شناخت خانواده مي بايست تعريفي از آن ارائه كنيم.

خانواده يك نهاد حقوقي است كه بر پايه روابط ويژه اي ميان حداقل يك زن و يك مرد موجوديت مي يابد. زن و مرد بايد با هم ارتباط ويژه اي داشته باشند كه با آن زوجيت و پيوند زناشويي اطلاق مي شود. عزت نفس از جمله مفاهيمي است كه در چند دهه ي اخير مورد توجه بسياري از روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است اما از نظر قدمت تاريخي اين موضوع در مباحثي كه علما و فلاسفه و تربيت در گذشته داشته اند به چشم مي خورند.

در مطالعاتي كه توسط استنگ  (1972) انجام شد ارتباط متقابل بين عزت نفس و تصور خود از توانايي خود مورد تاييد قرار گرفت.

بدين معني اگر ميدان عزت نفس كاهش يابد احساس ضعف و توانايي در خود بوجود مي آيد و بر عكس با افزايش ميزان عزت نفس، احساس توانمندي و ارزشمندي فرد احيا مي شود و تغييراتي مثبتي چون؛ افزايش پيشرفت تحليلي، افزايش تلاش براي كسب موفقيت، داشتن اعتماد به نفس، بلند همت بودن، تمايل به داشتن سلامت بيشتر، لذت بردن از روابط با ديگران و پيش بيني مثبت نسبت به موقعيتهاي بعدي در او پديدار مي شود.

عزت نفس عبارتست از ارزشي كه اطلاعات درون خود پندار براي فرد است و از اعتقادات فرد در مورد تمام صفات و ويژگي هايي كه در او هست ناشي مي شود.

بطور كلي ارزيابيهايي كه فرد از خود مي كند عزت نفس او را شكل مي دهد.

نحوه ي شكل گيري عزت نفس از طريق تفكر در مورد خود ادراك شده و خود ايده آل صورت مي گيرد. در تحقيقات زيادي بر تنش در سازگاري عاطفي، هيجاني، اجتماعي، روان شناختي تاكيد شده است.

بيان مسئله:

خانواده يكي از مهمترين نهادهاي موجود در جامعه است كه به نظر هر چه بيشتر در مورد آن تحقيق شود باز هم جاي كار دارد. خانواده به خاطر اهداف زايدي تشكيل مي شود كه يكي از مهم ترين آنها ميل قوي هر جنس به جنس مخالف مي باشد هر چند تمايلات جنسي، بين انسان و حيوان مشترك است ولي تمايز آنها به جهت نوع پاسخگويي به اين نياز است. يكي ديگر از اهداف تشكيل خانواده رسيدن زوجين به آرامش و امنيت است فردي كه هنوز مجرد است انرژي خود را در مسيرهاي ديگري صرف مي كند. مثل پيدا كردن يك زوج مناسب و اين به خودي خود مي تواند آرامش فرد را به هم بريزد پس كسي كه همسفر زندگي خود را پيدا كرده است آرامش بيشتري را تجربه مي كند.

رضايت زناشويي يكي از عوامل موثر بر ثبات و پايائي خانواده هاست. به عقيده شاملو 1369 مهم ترين عوامل موفقيت در زندگي زناشويي عاطفي و فكري تشابه علايق و طرز تفكر، تشابه مذهبي، تشابه تحصيلي و طبقاتي، تشابه طرز تفكر نسبت به امور جنسي، تشابه علايق در زندگي و سرعت عمل در كارها و بالاخره رابطه خانواده زن و شوهر مي داند. (به نقل از اميني، 1381)

رضايت از زندگي زناشويي در فرهنگ عميد رضايت از زندگي زناشويي، خشنودي از زندگي و زنده بودن و معاش با زن يا شوهر، شوهر كردن و ازدواج معني شده است.

هابكينز تعريف جالبي از رضايت از زندگي دارد. او مي گويد: احساسات عيني از خشنودي، رضايت و لذت تجربه شده توسط زن يا شوهر موقعي كه تمام جنبه هاي ازدواجشان را در نظر مي گيرد.

رضايت زناشويي يك متغير نگرشي است و بنابراين يك خصوصيت فردي زن و شوهر محسوب مي شود. طبق تعريف فوق رضايت از زندگي در واقع نگرش نسبي و لذت بخشي است كه زن و شوهر از جنبه هاي مختلف روابط زناشويي دارند.

 از جمله مهمترين عوامل توفيق و حفظ رضايت از زندگي مي توان به موارد زير اشاره كرد:

1-         حوصله و برد باري 2- صداقت 3- خلوص 4- مهرباني 5- صميميت 6- تعهد 7- انعطاف پذيري 8- تفاهم

ميزان رضايت از زندگي در بين دانشجويان اردبيل در چه سطحي است و اينكه آيا سن، جنس و سابقه تاهل در ميزان رضايت زناشويي موثر است؟

1-         آيا ميزان عزت نفس در زنان شاغل و غير شاغل متفاوت است و اگر ارتباط دارد از چه جنبه اي قابل توصيف است؟

2-         آيا ميزان تحصيلات زنان در عزت نفس آنها ارتباط دارد؟

3-         آيا فرزند داشتن زنان در عزت نفس آنها ارتباط دارد؟

4-         آيا متاهل بودن زنان در عزت نفس آنها ارتباط دارد؟

5-         اشتغال زنان در رضايت از زندگي ارتباط دارد؟

اهداف تحقيق:

اهداف كلي:

1-         ارتباط و مقايسه ميزان رضايت از زندگي زناشويي در زنان شاغل و زنان خانه دار

اهداف جزيي:

1-         بررسي مقايسه اي رضايت زناشويي بين زنان شاغل و غير شاغل

2-         تعيين ميزان رضايت زناشويي در زنان شاغل

3-         تعيين ميزان ارتباط رضايت زناشويي در زنان غير شاغل

4-         مقايسه رضايت زناشويي در زنان شاغل و غير شاغل

5-         بررسي ميزان رابطه بين عزت نفس و رضايت زناشويي در زنان شاغل

6-         بررسي ميزان رابطه بين عزت نفس و رضايت زناشويي در زنان غيرشاغل

اهميت و ضرورت پژوهش:

يكي از نيازهاي اساسي انسان در مرحله جواني جفت گزيني ها است در راستاي تحقق و دست يابي به اين نياز هر فردي تمايل دارد كه در مورد آينده زندگي زناشويي خود و مشتقات و سختي هاي آن بيشتر بداند تا آگاهي و توانايي لازم براي سازگار شدن با آنها را در خود داشته باشد و در نهايت زندگي براي هر شخصي تبديل به كانوني پر مهر و سالم شده و پرورش فرزنداني قوي و با اراده و در سطحي وسيعتر جامعه اي قوي و با نشاط و با اراده را به دنبال داشته باشد.

با توجه به روند رو به رشد اشتغال زنان در جامعه ما ورود زنان به عرصه تلاش و سازندگي ضروري است كه هر مرد جواني در بدو تشكيل زندگي با مشكلات اشتغال زن آشنا شود تا با ديدي بهتر و گسترده تر به انتخاب همسر بپردازد، در واقع هدف اصلي محقق شناسايي و ارائه مشكلات و كمبودهاي خانواده هايي است كه در آنها زنان در خارج از خانه به اشتغال مي پردازند. البته پر واضح است كه در كنار مشكلات و كمبودها، مزاياي عاطفي و اقتصادي و اجتماعي خانوادگي اشتغال زن نيز به طور اجمالي اشاره خواهد شد. عزت نفس از نظر روانشناسان به ميزان ارزشي كه فرد براي كفايت و صلاحيت خود در رابطه با اهداف كلي و ايده آل هاي خود در نظر مي گيرد بر مي گردد و داشتن عزت نفس براي همه انسانها يك ضرورت است. در واقع چيزي است كه هميشه در جستجوي آن هستيم با اين حال و با همه تلاشها، بعضي از افراد انساني هرگز به آنچنان اعتماد به نفس كه بتواند احساس واقعي و شادي كنند نمي رسند و هميشه در ناراحتي و شك و ترديد زندگي مي كنند و هيچ وقت به موفقيت در زندگي دست پيدا نمي كنند. در واقع هدف محققين در اين تحقيق بررسي ميزان رضايت از زندگي زنا شويي در زنان شاغل و زنان خانه دار است و بدست آوردن رابطه آن با ميزان عزت نفس در زنان شاغل و خانه دار است.

فرضيه تحقيق:

1-         رضايت زناشويي در زنان غير شاغل بيشتر از زنان شاغل است.

2-         بين عزت نفس و اشتغال زنان رابطه وجود دارد.

3-         عزت نفس در زنان شاغل بيشتر از عزت نفس در زنان غير شاغل است.

4-         بين رضايت زناشويي و اشتغال زنان رابطه وجود دارد.

تعريف عملياتي متغيرها:

رضايت زناشويي:

در فرهنگ عميد رضايت از زندگي زناشويي، خشنودي و خوشدلي از زنده بودن، زيستن، عمر حيات و معاش با زن يا شوهر كردن و ازدواج معني شده است و در عموم رضايت زناشويي احساس تعلق و وابستگي زن و شوهر، احساس همدلي و محبت بين آنها و رضايت مند بودن از زندگي از تمام جهات.

از لحاظ عملياتي و اهداف تحقيق رضايت از زندگي زناشويي با كسب امتيازات بالا در پرسشنامه رابطه مستقيم دارد، يعني كساني كه رضايت بيشتر از زندگي زناشويي دارند. از امتياز بالاتر و بيشتري در تغيير پرسشنامه برخوردار خواهند بود.

خانه دار، زناني كه در خانه مشغول به كارند و درآمدي ندارند و ساكن در شهر اردبيل مي باشند.

عزت نفس: ارزيابي فرد درباره خود يا قضاوت فرد در مورد ارزش خود.

عزت نفس بالا: وضعيت فردي است كه نمره او در گروه نمونه نسبت به ساير افراد از ميانگين بالاتر است.

عزت نفس پايين: وضعيت فردي است كه نمره او در گروه نمونه نسبت به ساير افراد از ميانگين پايين تر است.

عزت نفس از دو بخش باهم مرتبط تشكيل مي شود كه يكي داشتن احساس اطمينان در برخورد با چالش هاي زندگي:

باور خود توانمندي و ديگري احساس صلاحيت براي خوشبخت شدن (احترام به خود يا حرمت نفس)

اشتغال زن:

اشتغال: در فرهنگ عميد مشغول شدن، به كاري پرداختن و سرگرم شدن به كاري تعريف شده است از ديدگاه راهنمايي شغلي و حرفه اي كار يا پيشه، فعاليتي دائمي است كه به توليد كالا و يا خدمات منجر مي شود و براي اجراي آن دستمزدي در نظر گرفته مي شود.

لذا كار داراي 3 خصوصيت مي باشد كه عبارتند از:

1-         هميشگي است 2- به توليد كالا يا خدمات منجر مي شود 3- دستمزدي براي آن در نظر گرفته شده است. همچنين در تكميل تعريف عملياتي اشتغال، مي توان افزود اين فعاليت كه خصوصيات آن ذكر شده مي بايست در خارج از محيط خانه و حداقل 4 ساعت در روز باشد.

فهرست مطالب

مقدمه     1

بيان مسئله            2

اهداف تحقيق        5

اهداف كلي           5

اهداف جزيي         5

اهميت و ضرورت پژوهش    5

فرضيه تحقيق       7

تعريف عملياتي متغيرها       7

رضايت زناشويي   7

اشتغال زن           9

رضايت زناشويي   11

عوامل موثر بر رضايت زناشويي        13

مباني نظري زناشويي          15

خصوصيات زوجين رضامند  17

اشتغال زنان          18

اثرات اشتغال زن بر فرزندان 20

تأثير اشتغال زن بر نقش پدر خانواده     23

عزت نفس            24

علل پيدايش عزت نفس         26

واكنش ديگران       26

عزت نفس يك نياز اوليه      27

عوامل زير بنايي عزت نفس  29

چهار شرط عزت نفس          29

عدم اعتماد به نفس و پيامدهاي آنان      31

تحقيقات مربوط به اشتغال زنان در داخل كشور    31

تحقيقات مربوط به اشتغال زنان در خارج از كشور            33

تحقيقات مربوط به رضايت از زندگي در داخل كشور         37

تحقيقات مربوط به رضايت از زندگي در خارج از كشور     38

روش تحقيق          42

جامعه آماري         42

نمونه و روش اندازه گيري     43

روش نمونه گيري   43

ابزار پژوهش        43

الف- پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ    44

ب- پرسش نامه رضايت از زندگي       44

اعتبار و پاياني       45

روش اجرا            45

بخش دوم آمار استنباطي       Error! Bookmark not defined.

بحث و نتيجه گيري 58

محدوديت پژوهشي  59